Met AI je brainstormsessie slimmer maken (+ prompts om te gebruiken)

Kunstmatige intelligentie is er om ons te helpen. Ook als je creatief bezig bent. Ik ben niet bang om AI als hulpmiddel in te zetten bij mijn brainstorms. Natuurlijk draagt een groep mensen het meeste bij, maar als ik een slimme brainstormbuddy kan gebruiken, dan doe ik dat graag.

Men zegt dat creatieve skills de komende jaren alleen maar belangrijker worden, nu AI een vlucht neemt. Dat zou zomaar kunnen. Maar ik ga niet m’n eigen vak ophemelen, ik wil er juist voor zorgen dat ik voorbereid ben. Want een combinatie van kunstmatige intelligentie en m’n eigen creativiteit, daar kan ik mijn voordeel mee doen. Dus, wat kan AI dat ik niet kan? Snel voorbeelden bedenken en daarbij putten uit veel meer kennis dan ik. Bij kritisch vergelijken oneindig veel bronnen gebruiken.

Prompts voor chatbots

De meeste mensen hebben wel eens geëxperimenteerd met chatprogramma's als ChatGPT of Claude. Er is meer generatieve AI dan chatbots alleen, maar voor dit blog houd ik het bij tekst. Ik kan me best voorstellen dat je AI-afbeeldingen of -muziek uitprobeert, maar ik merk dat dat mij niet per se (tijd)winst oplevert. Dit kan je doen met chatbots om je brainstorm te verrijken:

Een andere bril 

Ik hoop van harte dat AI ons er niet van weerhoudt om echte gesprekken te voeren met mensen uit onze doelgroepen. Maar voor een snelle schets die binnenskamers moet blijven, gebruik ik graag verschillende ‘brillen’ – perspectieven waarmee je naar een zaak kunt kijken. Stel, ik begeleid een brainstorm over een expertisepunt voor dyscalculie. Dan zou mijn AI-prompt er zo uit kunnen zien:

Geef me een lijst van stakeholders die betrokken zouden kunnen zijn bij [initiatief]. Geef een korte typering in steekwoorden bij elke groep. Geef ook een wens en een zorg mee. 

Op zo’n vraag genereert ChatGPT een overvloed aan antwoorden, waar ik zelf uit kies en die ik aanpas. Op dit prompt gaf hij me wel tien voorbeelden. Ik doe dat bewust. Ik had ook naar de vier meest relevante groepen kunnen vragen, maar ik vind het belangrijk om zelf te selecteren, samen te voegen en om dingen toe te voegen. Vervolgens verdeel ik de perspectieven (je kunt ze ook samen met je deelnemers selecteren) over een aantal flipovers. Klaar voor een carrousel-brainstorm.

AI als bodemloze input-put: persona's

Soms wil je tijdens je brainstorm heel snel reageren op korte input. Een zinnetje, een paar woorden. Daar heb je (beeld)kaarten voor, maar chattools zijn een bodemloze put van precies het soort input dat je wilt. Als ik bijvoorbeeld beleid wil toetsen aan heel veel persona’s, zo lang als ik maar wil, gebruik ik dit prompt: 

Geef me een naam, leeftijd, plaatsnaam en hoofdbezigheid. Kies de hoofdbezigheid uit: voorschoolse opvang, schoolgaand, een opleiding volgend, met een beroep, werkloos of gepensioneerd. Zorg dat de hoofdbezigheid logisch aansluit bij de leeftijd. Specificeer bij school of opleiding altijd het niveau of de richting. Geef bij werkenden het beroep en bij gepensioneerden het beroep dat ze hebben gehad.

Zorg dat de gegevens passen bij hedendaags Nederland en laat waarschijnlijkere combinaties vaker voorkomen dan onwaarschijnlijke. Zorg voor afwisseling binnen logische combinaties.

Je geeft me de gegevens van een persoon per keer. Als ik zeg 'meer', kom je met de volgende. Net zo lang tot ik stop zeg.

Dan krijg ik bijvoorbeeld als antwoord: 

Naam: Henk van den Berg

Leeftijd: 68 jaar

Plaatsnaam: Zwolle

Hoofdbezigheid: Gepensioneerd – Voormalig leraar wiskunde in het voortgezet onderwijs

Elke keer als er een nieuw persona komt, schrijven de deelnemers vlug op wat de verandering voor die persoon betekent. Dit kun je doen met persona’s, maar ook met situaties of plekken.

AI als bodemloze input-put: situaties

Nog een variant waarin ik wil dat mijn deelnemers snel en intuïtief reageren op voorbeelden: een brainstorm met als centrale vraag 'hoe kunnen we onze interne communicatie zo inrichten dat iedere medewerker er wat aan heeft?' Voor de leesbaarheid van dit artikel heb ik het prompt hier verstopt ↙️

klik links om het prompt te lezen

De voorbeelden die vervolgens langskomen kun je gebruiken om de huidige situatie te evalueren, of om op nieuwe ideeën te komen. Wil je een team voorber

Dit kan met persona’s, maar ook met situaties, plekken of zelfs kleine opdrachtjes. Als je maar even de tijd neemt voor een goed prompt. 

ChatGPT als stijlbreker

Een manier om een idee te toetsen is door je omschrijving ervan om te zetten naar een andere stijl. Daardoor zie je soms ineens scherper of je idee goed is, en welke delen uitleg of aanpassing nodig hebben. Stel, ik wil alle brievenbussen in een dorp door kunstenaars in een ander patroon laten schilderen als onderdeel van een campagne wat meer om ouderen te denken en vaker een kaartje te sturen. Mijn prompt:

Dit is mijn idee: [idee] Verwoord het achtereenvolgens als een voorstel in de gemeenteraad, een krantenberichtje, de voice-over van een TikTok-filmpje, een inspirerende speech en een sarcastische reflectie van een cabaretier. 

Oké, die laatste doe ik er voor m’n eigen plezier bij. Hoewel, onderschat ook niet de kracht van een grappige werkvorm. Gooi dit prompt ter plekke door een chatbot en brainstorm verder met je nieuwe input.

AI naderhand

Ook na afloop van je sessie kan AI je helpen. Als het geen probleem is qua vertrouwelijkheid binnen je organisatie, kun je een geluidsopname omzetten in tekst en laten analyseren. AI kan vervolgens die tekst clusteren, samenvatten of zelfs patronen herkennen. Maar ik zorg wel dat ik de baas blijf over wat ik kies en wat het eindresultaat wordt. Want ik vertrouw m'n eigen intelligentie nog net even wat meer.